Vegan olmak bir şeylerden feragat etmek ya da fedakarlıkta bulunmak değildir. Veganlık, hakkımız olmayanı kullanmaya son vermek, adalet anlayışımızı özgürleştirmektir.
Nereden Başlamalı?
Vegan olmayı sizi zorlayacak bir kısıtlamalar zinciri olarak düşünmeyin. Kendi değerlerinize uygun bir yaşama adım atıyor, hayvanlara zarar vermeden ve onları öldürmeden yaşamayı öğreniyorsunuz. Bu sizi kısıtlayan değil, özgürleştiren bir deneyimdir.
Unutmayın, veganlık toplumsal adalete dair bir meseledir, bir inanış ya da hayırseverlik meselesi değildir. Başka bir deyişle, vegan olduğunuzda bir gruba katılmış ya da büyük fedakarlıklarda bulunmuş olmazsınız, sadece adalete dair üstünüze düşeni yapmış olursunuz. Bir parça etin ya da bir parça peynirin birilerinin yaşamından daha değerli olduğunu hiçbirimiz düşünmeyiz. Vegan olmak sadece düşüncelerimize uygun olan davranışı hayata geçirmektir. Keyfi çıkarlarımız için birer eşya gibi davrandığımız hayvanları düşündüğümüzde, bunu yapmak oldukça kolay olacaktır.
Ya kendimi hazır hissetmiyorsam?
Siz de hayvanları önemseyen ama tüm hayvan kullanımlarını hayatından çıkartma fikrine şu tepkiyi verenlerden misiniz?: “Ben de vegan olmayı düşünüyorum, ama kendimi buna hazır hissetmiyorum.”
Oysa kendinizi vegan olmaya tamamıyla hazır hissettiğiniz sihirli bir anı beklemeniz gerektiği fikri bir yanılgıdır. Dahası, bu bekleyiş esnasında tarafsız kalmış olmazsınız, hayvanların esaretinden ve ölümünden yana tavır almış olur ve bunların doğrudan faili olmaya devam edersiniz.
Vegan olmak için kendinizi hazır hissedeceğiniz sihirli bir anı beklemek, kıyıda durup suya alışmayı beklemeye benzer (elbette bir farkla, kıyıda durduğunuz için ölmeye veya esarete doğmaya devam eden kişiler yoktur), ne var ki suya atlamadığınız sürece bu hiçbir zaman gerçekleşmeyecektir, olsa olsa zaman geçtikçe fikirden uzaklaşır, yaptığınız haksızlığı meşru gibi gösterecek bahaneler üretmeye başlarsınız.
Vegan olmak kolaydır. Sihirli bir anı beklemeyin ya da “küçük adımlarla ilerlemek” gibi yanılgılara kapılmayın. Bunun yerine bir sonraki öğününüze oturduğunuzda kendinize sorun, bu yemekten alacağınız keyif birilerinin ölümünü ve esaretini haklı çıkartıyor mu? Bir gün mutlaka vegan olacağınızı söylemenizin sebebi bu sorunun cevabının sizin için zaten “hayır” olması değil mi? Bu yemekten alacağınız keyfin birilerinin köle olarak yaşamasıyla, sömürülmesiyle ve öldürülmesiyle karşılaştırılamayacak olduğunun farkında olduğunuza göre tabağınıza hayvan bedeni ve beden salgılarını koymayın ve diğer öğünlerinizde de buna devam edin. Sadece yemekle sınırlı kalmayın, aynısını üzerinize bir şey giyerken, teninize bir kozmetik sürerken vs. de uygulayın.
İşte başladınız. İlk günler sizin için bir okul gibi olacak ve öğrenmeniz gereken her şeyi kısa sürede öğrenecek ve alışacaksınız.
Ve elbette bu site bu ilk günleri sizin için daha da kolay hale getirmek, size bir rehber sunmak ve yol göstermek için var. Umuyoruz ki gerçekten amacına ulaşır ve bu kararı verdiğiniz ilk günlerde size iyi bir yardımcı olur.
Vegan olmanızın zor olduğunu mu düşünüyorsunuz. Bir de vegan olmamanızın hayvanlar için ne kadar zor olduğunu düşünün.
Düşülebilecek bazı hatalar
Vegan olmaya karar veren bir kişinin düşebileceği en ciddi hatalardan biri “adım adım gitme yaklaşımını benimsemek” ya da “bir geçiş aşaması olarak vejetaryenliği kullanmak” olacaktır.
Bu yaklaşımları benimseyen kişi, hayvan kullanımı içeren alışkanlıklarını, yine hayvan kullanımı içeren başka alışkanlıklarla değiştirecektir. Böylelikle hem hayvanlara zarar veren yeni alışkanlıklar edinmiş olacak hem de kendini hayvanlar için iyi bir şeyler yapıyor gibi hissediyor olacaktır. Bu yanılgı pek çok kişinin yanıltıcı bir vicdan rahatlığına kapılmasına ve zarar verici alışkanlıklarını sürdürmesine sebep olur.
Üstelik, yukarıda da anlattığımız gibi, adım adım yaklaşmak kişiyi zorlar. Vejetaryenlik de dahil olmak üzere, geçiş aşaması yaklaşımları bütünsel bir anlayışa dayanmadığı yani bir ahlaki bütünlük sunmadığı için, uygulanan durum bir diyet gibi, kişinin kendini sınırlarması gibi algılanır. Hemen vegan olmaya karar vermek ve ertelemeden bu yönde harekete geçmek çok daha kolaydır, ama daha önemlisi doğru olandır.
Bir sonraki öğününüzde kendinize sorun. Alacağınız zevk gerçekten de bir başkasının acı çekmesine ve ölümüne değer mi?
Peki ya zaten sahip olduğum navegan şeyler?
Dolabımızda asılı duran yün kazağı ya da çekmecemizde bekleyen deri kemeri yarın da kullanmaya devam etmenin, ya da buzlukta donmuş olarak duran hayvan bedeni parçalarını yemenin ve geçen gün satın aldığınız dolaptaki sütü içmenin hayvanların haklarını nasıl ihlal ettiğini anlamak ilk bakışta zor olabilir.
Oysa herhangi bir biçimde ya da miktarda kullandığımız bir hayvansal ürünle verdiğimiz mesaj, o ürünün geldiği hayvanı kendi malımız ve kaynağımız olarak gördüğümüz mesajıdır. Bu mesajı hem kendimize hem de çevremize veririz. Oysa hayvanların başına gelen her şeyin ilk kaynağı bu mesajdır.
Bugünden önce hayvanlarla ilgili kafamız karışıktı ve ahlaki değerlerimize uygun olan davranışın ne olduğunu kestiremiyorduk. Bu yüzden de sanki birer malmış gibi para karşılığı bu hayvan bedeni parçalarını aldık. Fakat bu hatayı bir kez yapmış olmamız, bu hatanın sonuçlarından yararlanmaya devam etmemizde hiçbir problem olmadığı anlamına gelmiyor. Onları satın almamız yanlıştı, bugün kullanmamız da yanlış.
Aşağıdaki videoda bir hayvan barınağında yaşayan inek Herbie’nin bir topla oynadığını göreceksiniz:
Bir düşünün. İster bu sabah satın almış olun ister yıllar önce, ister mağazadan almış olun ister ikinci el dükkanından, onun ölmüş bedenini üzerinize giymek, onun sömürülmesiyle elde edilmiş sütü içmek doğru olur muydu?
Sokağımızda trafik kazası sonucu ölmüş olan kedilerin bedenlerine ne yapıyoruz? Onları “ziyan olmadan kullanılması gereken” birer eşya olarak mı görüyoruz? İnekleri, koyunları, balıkları, tavukları ve diğer hayvanları farklı görmemize sebep olan türcülükten kurtulmamız gerekmez mi?
Vegan olmak bütçemi zorlayacak mı?
Hayır. Bir veganın beslenmek için ihtiyacı olan sebzeler, meyveler, bakliyatlar ve diğer yiyecekler yüksek bütçeler gerektirmez. Veganların kullandığı bitkisel ve sentetik giyim malzemeleri de hayvansal olanlara kıyasla çok daha ucuzdur. Vegan olmadan önce nasıl bir bütçeyle hayatta kalıyorsanız, vegan olduğunuzda da alışveriş alışkanlıklarınızı ve bütçenizi aynı şekilde ayarlayabilirsiniz. Bu sitedeki bilgilerin size bu konuda yardımcı olacağını umuyoruz.
Veganlığın yüksek bir bütçe gerektirdiği algısını yaratan hayvansal süt ve etin bitkisel muadillerinin piyasada yüksek fiyatlara alıcı bulmasıdır. Bu ürünlerin fiyatlarının yüksek olmasının sebebi veganların sayısının günümüzde görece az olması ve üreticilerin bu alanı bir “özel tüketim grubu” olarak görmesidir. Veganların sayısı arttıkça bu tarz ürünler de gittikçe normalleşecek ve daha fazla alternatif ortaya çıkacağından fiyatların mecburen düşmesine sebep olacak. Tabii ki ulaşmak istediğimiz nokta bunun çok daha ilerisi, piyasada “vegan ürün” diye ayrıca bir şeyin olmadığı, erişilebilen her şeyin vegan olduğu bir noktaya ulaşmamız gerekiyor, çünkü yiyecek ya da giyecek maddesi olarak satılan tüm ürünler vegan olmalı. Çünkü bir şey zaten vegan değilse ürün de değildir.
Dahası “veganlara özel olarak üretilen” gıdaların hiçbiri hayati bir önem taşımaz, özel olarak besleyici bir besin değerleri de yoktur. Eğer bütçeniz imkan tanıyorsa bunları keyifle tüketmenizde bir sakınca yoktur ancak eğer bütçeniz bunları satın almaya el vermiyorsa da, çok fazla bir şey kaybetmiş olmazsınız.
Yiyecek kısmında neleri yiyebileceğimiz ve nelerin aslında yiyecek olmadığı hakkında bilgi alabileceksiniz.
