Salyangozlar ve sülükler, sebze ve meyve bahçelerimiz, çiçeklerimiz ve ekinlerimize olan ilgisiyle bilinen küçük yumuşakçalardır. Zararlı olarak adlandırılsa da aslında kendi türlerinin devamını sağlamaya çalışırken, aynı zamanda ekosistem içindeki görevini de icra ederler.
Yeşil yapraklı sebzeler, sebze fideleri, çilek, enginar ve domates gibi meyve -sebzelerde özellikle olgunlaşma döneminde beslenme amaçlı yarattıkları hasarla, bu bitkilerin büyümelerini engellerler. Özellikle bitkilerle beslenen bu yumuşakçalarda, kabuklu olan türler kabuğunu korumak üzere ekstra kalsiyuma ihtiyaca duyar. En aktif oldukları dönem olan gece boyunca beslenirler. Kuru kedi-köpek mamaları ya da yemek artıklarının üstünde de geceleri onlara çokça rastlamışsınızdır. Genellikle nemli, gölgeli, kuytu alanlarda yerleşirler. Yumurtalarını ilkbahar ve yaz aylarında bırakırlar ve yaklaşık 1 ay içinde yumurtadan çıkar. Ömürleri yaklaşık birkaç yıldır.
Salyangozlar dört yıl veya daha fazla nem olmadan yaşayabilir. Bunu biliyor muydunuz?
Sülük ve salyangozların her iki türü de, salgıladığı mukus üzerinde kayarak ilerler ve arkasında parlak bir iz bırakır. Genellikle gece beslenmeye çıkan bu hayvanlar, gündüzleri nemli ve kuytu bölgelerde gizlenirler. Salyangoz ve sülükler, genellikle tarımla uğraşan kişilerin korkulu rüyasıdır. Bu yumuşakçaları ekinlerinden uzaklaştırmak isteyen kişiler, genellikle bu iş için özel olarak hazırlanmış tarım ilaçlarına başvurur. Oysa onları yok etmeden de ürünlerinizi korumanız mümkün. Ancak birçoğumuz bunu bilmiyoruz.
Peki bu yumuşakçaları, öldürmeden ve onlara zarar vermeden bitkilerimizden nasıl uzaklaştırabiliriz?
1.Yöntem: Bölgeden Çıkarma Salyangoz ve sülükleri bir eldiven vasıtasıyla bahçenizden toplayıp, bahçenizden en az 20 mt uzaklıkta bir alana bırakabilirsiniz. Physica SCRIPTA yayınlanan bir çalışmaya göre, salyangozlar 20 metre veya daha fazla mesafeden aynı yere dönmeyi başaramıyor. Londra’da bulunan Exeter ve Queen Mary Üniversitelerinden akademisyenler, salyangozun içgüdüsünün çok sınırlı olduğunu bularak bugüne kadarki hikayeleri çürütmeyi başardı. Tabi bu yöntemin başarılı olması için çevre komşularınızın da aynı stratejiyi izlemesi gerekiyor ve elbette bıraktığınız alanda yaşamlarını sürdürebilecek bir ortamın olması da. Onları önce bulmanız gerekiyorsa işte size bir araya toplama yöntemi: Yarım portakal veya greyfurt kabuğunu bahçede yere yuvarlak tarafı yukarı gelecek şekilde ıslatarak bırakın. Gece salyangozlar bu kabuğun altında toplanacaktır.
2.Yöntem: Temel Bahçe Düzenlemesi Bahçenizdeki gölgeli ve nemli kapalı alanları en aza indirin. Salyangozlar ve sülükler, gündüz kuru ve güneşli zamanları burada saklanarak geçirirler. Bahçenizi yabani otlardan uzak tutun. Onlara gölge ve nem sağlayan yabani otlar, süs bitkileri ve bahçe artıklarını bahçenizden uzaklaştırın. Burası aynı zamanda onların yumurtlama alanları haline gelir.
3.Yöntem: Sulama Periyotlarında Değişiklik Bahçe sulaması, genellikle buharlaşmayı önlemek için akşam saatlerinde tavsiye edilir. Ancak bu durum, geceleri daha aktif olan salyangozlar açısından daha cazibeli bir ortam hazırlar. O nedenle akşam saatleri yerine sabahın erken saatlerinde bahçe sulamanızı yapabilirsiniz. Bu, gün boyunca zeminin kuru kalmaması adına, toprağın suyu emmesi için yeterli bir süredir. Araştırmalara göre sulamayı akşam saatlerinden sabah saatlerine kaydırmak, yumuşakçaların tercihinde %80’lik bir düşüş yaratıyor.
4.Yöntem: Uzaklaştırıcı Bahçe Bitkileri Salyangozlar, diğer hassas yapıdaki canlılar gibi keskin aromalı bazı bitkilerin varlığından hoşlanmazlar ve mümkün olduğunca uzak dururlar. Bahçenize, frezya, sarı zambak, nane, biberiye, açelya, rezene, kozmos, maydanoz, fesleğen, yüksük otu, solucan otu ve ebegümeci gibi bitkiler dikebilirsiniz. Özellikle bu bitkilerle çevrelemenizi tavsiye ederiz.
5.Yöntem: Yosun Bariyeri Yosun, sümüklü böcekiçin doğal bir kovucudur. Nedeni yosunda bulunan tuzdur. Tuz salyangozların özellikle kaçındığı bir maddedir. Eğer bitkilerinizin veya bahçenizin çevresinde yosun bulundurursanız, tuz ya da tuzlu yosunun bitki ile direkt temasından kaçınmalısınız. Zaten tuzlu olan alkali toprak üzerine ise çok yosun koymayın.
6.Yöntem: Kum-Çakıl Bariyeri Salyangozların diğer bir sevmediği zemin, kumlu-çakıllı zemindir. Vücutlarının altında bulunan kaygan bölge, kumlu alanda ilerleyemez. Bitkilerinizin etrafına 1cm’lik ince bant şeklinde kum-ince çakıl koyabilirsiniz. Ayrıca bahçenizi çevreleyen alana kum ve ince çakılla bariyer yapabilirsiniz.
7.Yöntem: Çam İğneleri Bariyeri Çam iğneleri salyangozların ilerlemesi için zorlu bir zemin yaratırlar. Bahçe çevrenize çam iğnelerinden bir bariyer yapabilirsiniz.
8.Yöntem: Saç Bariyeri Korumak istediğiniz bitkilerin etrafında ya da bahçe çevresine saç ya da saç benzeri yalıtım malzemelerinden (su yalıtım saçağı gibi) bir bariyer çekerek, salyangozların gelişini engelleyebilirsiniz.
9.Yöntem: Talaş ve Kül Bariyeri Talaş ve kül, sülükler için zor bir zemin olması ve özellikle
sümüksü yapıyı kurutucu etkisi sebebiyle salyangoz ve sülüklerin tercih etmediği bir zemin oluşturur. Özellikle kokusu ve yapısı nedeniyle talaşta sedir veya meşe önerilir.Küllerin bitki ile temasından kaçının.
10.Yöntem: Çelik Yünü Bariyeri Genellikle inşaat sektöründe kullanılan Çelik yününün yapısı, metal bulaşık telini andırır. Engebeli bir yüzeyi olması dolayısıyla salyangoz gibi yumuşakçaların üzerinden geçmeyi tercih etmediği bir yapıdır. Bahçe etrafına yere paralel olacak şekilde en az 5.cm genişliğinde çelik yünü ile bariyer yapabilirsiniz.
11.Yöntem: Ceviz ve Fındık Kabuğu Bariyeri Ceviz ve fındık gibi sert kabukları ufaltarak, engebeli bir bariyer oluşturabilirsiniz. Bu tür alanlarda ilerleyemezler.
12.Yöntem: Bitki Solüsyonu Salyangozlar, keskin sarımsak ve karanfil kokusundan hoşlanmazlar. 2 bardak suyun içine yarım sarımsak ve birkaç karanfil atarak, kokunun tam olarak suya geçtiğinden emin olduktan sonra, bir sprey vasıtasıyla bu karışımı bitkinin gövde ve yapraklarına sıkabilirsiniz. Karışım daha sonra kullanılmak üzere dondurulabilir.
13.Yöntem: Vazelin Özellikle korumak istediğiniz alan bir saksı ya da bir kap içerisindeyse, kaba/saksıya vazelin sürerek sülük ve yumuşakçaları tırmanma konusunda caydırabilirsiniz. Ya da korumak istediğiniz alanın etrafına (yere) ortalama 5cm.’lik bir şerit çekerek bu alana vazelin sürebilirsiniz. Vazelinli alandan uzak duracaklardır.
14.Yöntem: Bakır Bant Bu yöntemi çok sevmiyoruz ama alternatif olabilir. Salyangoz ve sülükler bakırdan nefret ederler. Nedeni, dokundukları anda hoşlanmadıkları bir etki. Bu onları öldürmez ya da yaralamaz. Sadece o bölgeye yaklaşmazlar. Genellikle bunun için bahçe etrafına bakır bant çekme, bakır saksılar ve kaplar ya da bitki etrafına bakır yüzükler takmak suretiyle tedbirler alınır.
Hayat seçimlerden ibaret, gerisi size kalmış. Adil ve sürdürülebilir bir dünya dileğiyle!
