Kedim Vegan Beslenerek Sağlıklı Olabilir Mi?

Genelde köpeklerde vegan beslenmenin sürdürülmesi kedilerden daha kolaydır. Kediler biyolojik olarak karnivor olsa da, pek çok durumda kedilere özgü tüm besin gereklilikleri...
daha fazlası

    Haber Başlıkları

    Aronya Meyvesi İle Neler Yapılabilir?

    Size çok sayıda sağlık yararı sağlayabilecek bir süper yiyecek mi arıyorsunuz? Aronia meyvesinden başka bir yere bakmayın! Bu küçük meyve, beslenme ve...

    Aronya Meyvesi Diyetlerde Nasıl Kullanılabilir?

    Diyetinize güçlü ve besleyici bir katkı mı arıyorsunuz? Aronya meyvesinden başka bir yere bakmayın! Bu süper gıda, antioksidanlar, vitaminler ve minerallerle doludur,...

    Sebze Suyunda: Kırmızı Miso Çorbası Tarifi

    Bir kase sıcacık çorbanın enfesliğinde, gelsin probiyotikler! Haydi sizi kırmızı miso çorbası tarifi için mutfağa alalım, içiniz ısınsın.

    Ara Öğünlere: Fıstıklı Hurma Topları Tarifi

    Hurma yemek hiç bu kadar lezzetli olmamıştı. Vegan, rafine şekersiz ve glutensiz fit toplar olan fıstıklı hurma topları nefis bir ara öğün...

    Toplumsal Başkaldırı Olarak Veganlık ve Vejetaryenlik

    İnsan her fırsatta, karşısındakine üstünlük kurmaya çalışan bir yaratık. Bu tutkunun kendini gösterdiği bir alan da gıda tercihleri. Böyle bir ortam ve toplumda veganlık ve vejetaryenlik konularını tartışmak şüphesiz ateşten gömlek giymek gibi. Dr. Candan Türkkan’ın beğenerek okuduğum yazısından yola çıkarak fikirlerimi anlatmaya çalıştım.

    “Bana ne yediğini söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim!” Kim demiş bilmiyorum ama kimsenin de güçlü bir şekilde itiraz edeceğini sanmıyorum. Neleri yiyip yemediğimiz, ne tür gıda ve yemekleri sevip sevmediğimiz bireysel tercihlerin sonucu olduğu kadar, hatta daha büyük ölçüde, sosyoekonomik durumumuz ve toplumsal-kültürel şartlanmalarla ilgili. Öte yandan insan, var oldukça, eline geçen her fırsatta, karşısındakine üstünlük kurmaya çalışan bir yaratıktır. Bu tip karşısındakini domine etmeye çalışma tutkusunun kendini gösterdiği bir alan da gıda tercihleri…

    Böyle bir ortam ve toplumda veganlık ve vejetaryenlik konularını tartışmak şüphesiz ateşten gömlek giymek gibi. Mizanplas sitesinde yazısını beğenerek okuduğum Dr. Candan Türkkan bunu yapmış. Kısa yazısında konuyu tüm boyutlarıyla inceleme gibi bir niyeti olmamış. Özellikle de veganlığın ‘özgürleştirici bir felsefe’ olması anlamında etik temelleri, yazının kapsamı dışında.
    Öte yandan, Dr. Türkkan’ın yazısı ilginç gözlemleri ve sorduğu sorularla dikkatimi çekti. Sizinle paylaşmak istedim.

    Et yemek bir hak mı yoksa imtiyaz mı?

    İki önemli soru sormuş yazar: Et ve/veya hayvansal ürünler yemeyi reddetmek, bireyin bireyselliğini yinelemesi ve toplum otoritesine kafa tutması anlamına geliyorsa, et ve hayvansal ürünler tüketmek de toplumsal kaide mi sayılır? Et yemek bir hak mı yoksa imtiyaz mı?
    Yazar konuyu kadın hakları, liberalizm, sınıfsal köken bağlamında tartışmış. Bu sorulara kesin yanıt verme iddiasında bulunmamış ama hayvan sömürüsüne karşı mücadelenin, eğer buzdağının altındaki üretim ilişkilerini irdelemezse, insan sömürüsüne göz yumabildiğine dikkat çekmiş.
    ‘Kadın hakları’ dedim. Vegan çevrelerde iyi tanınan Carol Adams’ın ünlü çalışması ‘Sexual Politics of Meat’ (Etin Cinsel Politikası, Ayrıntı Yayınları), et yemekle erkek egemenliği arasında şiddet üzerinden bağ kurar. Adams’a göre gerek kadın-erkek ilişkileri gerekse et yemek kurumsallaşmış, adeta ‘normalleştirilmiş’ şiddet üzerine kurulu.

    Ama toplum bu şiddeti görünür kılmamak için elinden geleni, bilinçli veya bilinçsiz, ardına koymuyor. Mesela yemek yerken koyun ve kuzudan ziyade kuşbaşı, kıyma ve biftekten bahsederiz. Böylece koyunu kuşbaşı haline getirmek için gerekli olan katliam ve parçalama, düşüncelerimizin dışına çıkmış, normalleşmiş ve bizi rahatsız etmez hale gelmiş olur.
    Veganlık ve vejetaryenlik işte tam da buna başkaldırır. Et yememek, hayvansal ürünleri yemeyi reddetmek, şiddetin bu görünmezliğini görünür hale getirmek, iktidara karşı bireysel olarak başkaldırarak direnmektir.

    Toplumsal başkaldırı olarak veganlık ve vejetaryenlik

    Evrensel gerçeklerden uzak varsayımlar

    Anladığım kadarıyla Adams için et yemeyi reddetmek, bir kadın için aynı kıyma olan kuzu gibi erkeğin elinde, onun oyuncağı ve doymak bilmez arzusunun nesnesi olmayı reddetmek demek.
    James McWilliams, ‘The Evidence for a Vegan Diet’ (Vegan Diyet İçin Kanıt) yazısında ise konuya erkek egemenliği yerine kapitalist sistem açısından yaklaşıyor. McWilliams’a göre kurumsal gıda endüstrisinin en büyük korkusu ‘yerel, sürdürülebilir, etik şartlarda yetiştirilmiş hayvansal ürünlerin tüketiminin yaygınlaşması’ değil, ‘insanların hayvansal ürünleri tüketmekten vazgeçmesi’.

    Candan Türkkan bu görüşlere saygı duyuyor ama tarihsel-toplumsal ve sınıfsal açıdan irdeleyince, konunun çok boyutlu ve ideolojik açıdan cazip bulacağımız (ya da nefret edeceğimiz) bazı genellemelerin sınırlamaları ve başka gerçekleri maskeleyebileceği de ortaya çıkıyor.
    Maskelenen gerçeklerin başında, birçok veganın gönül rahatlığıyla tükettiği sebze ve meyvelerin, özellikle ABD’deki kaçak işçi çalıştırmaya dayalı üretim koşullarının, en az hayvan bazlı üretim sistemleri kadar insan sömürüsüne dayalı olduğu olgusu yatıyor. Et tüketmenin bir toplumsal kaide ve et yemenin bir hak olduğu gibi varsayımlar da, tamamen yanlış olmasa da, evrensel gerçekler olmaktan çok uzak.

    Örneğin Budistler hiç et tüketmiyor. 19’uncu yüzyıl İngiliz işçi sınıfında ise et, sadece pazar günleri yeniyor. Ama sadece erkekler tüketirken, evin kadını, hamile bile olsa, ekmek ve reçele talim ediyor. Yazının bütününü okuyup bu ciddi konuyu serinkanlılıkla tartışmak lazım. Benim şahsen yapabileceğim tek genelleme şu: Yetişkin bir bireye, o fikrinizi sormadan, ne yiyip yiyemeyeceğini söyleyip bedenini kontrol etmeye çalışmak hiç kimsenin haddine olmamalı…

    Latest Posts

    Aronya Meyvesi İle Neler Yapılabilir?

    Size çok sayıda sağlık yararı sağlayabilecek bir süper yiyecek mi arıyorsunuz? Aronia meyvesinden başka bir yere bakmayın! Bu küçük meyve, beslenme ve...

    Aronya Meyvesi Diyetlerde Nasıl Kullanılabilir?

    Diyetinize güçlü ve besleyici bir katkı mı arıyorsunuz? Aronya meyvesinden başka bir yere bakmayın! Bu süper gıda, antioksidanlar, vitaminler ve minerallerle doludur,...

    Sebze Suyunda: Kırmızı Miso Çorbası Tarifi

    Bir kase sıcacık çorbanın enfesliğinde, gelsin probiyotikler! Haydi sizi kırmızı miso çorbası tarifi için mutfağa alalım, içiniz ısınsın.

    Ara Öğünlere: Fıstıklı Hurma Topları Tarifi

    Hurma yemek hiç bu kadar lezzetli olmamıştı. Vegan, rafine şekersiz ve glutensiz fit toplar olan fıstıklı hurma topları nefis bir ara öğün...

    Sizin İçin Seçtiklerimiz

    Etik – Etkili – Eşsiz Temiz İçerikli Vegan Cilt Bakımı Bloumsie

    Hayvanlar üzerinde test edilmeyen vegan içerikli ve doğaya saygılı paketlerle titiz çalışmalar sonucu ürünlerini ortaya çıkaran Bloumsie’nin firma sahibi Emir Kardaş, markalarının...

    Anemiden Ülsere Her Hastalığa Doğal Çözüm: Muz Çiçeğinin Faydaları

    Muz çiçekleri, Kolombiya And Dağlarında yetişir. Muz demetinin sonunda bulunan koyu mor kırmızı çiçeği büyük çiçektir. İç kısımda ise muza dönecek küçük...

    Mayhoş Lezzet: Vişneli Bamya Tarifi

    Sizlere bamyayı sevdirecek oldukça pratik bir tarif ile karşınızdayız. Vişnenin mayhoşluğuna bayılacak, hazırladıktan sonra herkese tarifini vermek isteyeceksiniz. Malzemeleriniz hazırsa eğer sizleri...

    Yulaf Samanı Çayının Faydaları ve Tarifi

    Yulaf, yulaf unu, yulaf ekmeği tanımlarını çok duymuşuzdur ancak yulaf samanı çayı çok sık karşılaşmıyoruz. Zamanla keşfedilen ve birçok faydası belirlenen yulaf...

    Vegan Mozzarella Tarifi

    Bir Vegan’ın en çok aradığı şeylerden biri sanırım bitkisel kaynaklı bir peynirdir. Ve bu peynirler içerisinde sanırım en çok sevileni mozzarelladır desem...