İnsanlar vegan ve vejetaryen yaşam tarzlarını benimsemeye devam ederken İngiltere’nin nüfusunun %2’si vejetaryen, vegan nüfusu ise katlanarak artıyor. Peki bu iki yaşam tarzı arasındaki fark nedir?
Gerek sağlık sebepleri, etik değerler adına gerekse çevre için veya sadece zevk için… Son dönemlerde dünya vegan ve vejetaryen yaşam tarzının önemi ile tanışıyor.
Ipsos MORI’nin Vegan Toplum’u için yürüttüğü araştırmaya göre geçen sene İngiltere’deki veganların yarısına yakını 15-34 yaşları arasındaydı. Vegan nüfusu son on senede %360’tan fazla artış gördü. Bunun yanı sıra, tahminen 1.2 milyon insan vejetaryen yaşam tarzı sürüyor.
Geçtiğimiz yıl, atıştırmalıkların favori cafesi Pret A Manger, Londra’nın merkezinde sadece veganlara ve vejetaryenlere özel bir cafe açtı.
Tüm bu değişimlere rağmen ‘vegan’ ve ‘vejetaryen’ terimleri hala insanların kafasını karıştırıyor. Hangi terimin nasıl bir diyeti olduğunu veya nasıl bir yaşam tarzını sürdüğünü hala çoğu insan bilmiyor.
Bu nedenle dünyanın en hızlı gelişen yeme trendi hakkınızda bilmeniz gereken her şeyi size sunuyoruz:
Veganizm ve Vejetaryenizm Arasındaki Fark
Özünde, veganizm hayvanlara yapılan tüm acımasızlıkları yaşam tarzlarından uzak tutmak istiyor. Buna giyim, yemek ve birçok şey dahil.
Vegan bir diyet çoğu zaman bitki bazlı bir yeme stili, meyve, sebze, kuruyemiş, tohum, fasulye, bakliyat ve tahıl içeriyor. Ancak tüm süt ürünleri yeme alışkanlıklarından çıkıyor; mesela peynir, süt, yumurta hatta bal bile yok.
Buna benzer olarak vejetaryen yaşam tarzı da çoğunlukla bitki bazlı bir diyet, çoğu zaman etsiz yeme tarzı olarak da anılıyor. Bakliyat, kuruyemiş, tohum, sebze, meyve, tahıl, mantar ve yosun içerirken herhangi bir et tüketimi yok.
Sonuç olarak veganlar ve vejetaryenler arasındaki temel fark yumurta, bal veya süt ürünlerini yeme veya yememe tercihine dayalı.
Farklı Vegan ve Vejetaryen Grupları
Lakto-ovo-vejetaryen: Hem süt ürünleri hem de yumurta yiyen (çoğu lakto-ovo-vejetaryenler sadece serbest gezinen tavukların yumurtalarını tercih ediyor).
Lakto-vejetaryen: Süt ürünleri yiyen fakat yumurta yemeyen.
Ovo-vejetaryen: Yumurta yiyen ama süt ürünleri yemeyen.
Etik Vejetaryenler: Çevreye veya hayvanlara saygı duymadan üretilen etlerden kaçınır.
Besin Vejateryen: Sağlık sebepleri yüzünden et yemeyen.
Vegan: Süt ürünleri, yumurta veya herhangi bir hayvansal gıda tüketmeyen.
Çiğ-Vegan: Hiçbir hayvansal gıda tüketmemenin yanı sıra 46 derecenin üzerinde pişmiş gıdalar tüketmeyen.
Vegan ve Vejetaryen Yaşam Tarzları
Çoğu insan veganizm ve vejetaryenizmi sadece beslenme tarzına göre kategori ediyor ancak beslenmenin yanı sıra kişisel giyim, aksesuar, güzellik veya temizlik ürünü, ilaçlar ve etkinliklerinde bile seçtikleri yaşam tarzına uyuyorlar.
Hayvan istismarını önlemek için bir vegan veya vejetaryen deri, kürk, saten, tüy, yılan derisi, tiftik veya hayvanlar üzerinde test edilmiş herhangi bir kimyasal maddeyi kullanmamayı seçebilir.
Vegan toplumu hayvan istismarının her uygulamasına karşı, buna hayvanat bahçesi, akvaryum, at veya köpek yarışları da dahil.
Vegan ve Vejetaryen Sağlık Hususları.
Et ve süt ürünleri olmadığı için; çinko, demir, kalsiyum ve protein eksikliği, vegan ve vejetaryen yaşam biçimleri hakkında bilinen yaygın bir yanlıştır.
İki grup da besin ihtiyaçlarını karşılamak için spesifik gıdalar seçebilirler. Bunun en iyi örnekleri; lahana, tahıl, fındık ve bakliyat.
Veganlar ve vejetaryenler protein ihtiyaçlarını fındık, tofui miso, edamame gibi soya gıdalarından, kinoa, bulgur ve fasulye gibi besinlerden alabilirler. Süt ürünleri ve yumurta veganlar için olmasa da vejetaryenlerin kalsiyum ve protein ihtiyaçları için ideal.
Badem, fıstık, tofu, incir, kurutulmuş domates, fıstık ezmesi, kereviz tohumu, dereotu, haşhaş, rezene gibi baharatlar mükemmel kalsiyum kaynakları.
Vegan ve Vejetaryen Sağlık Faydaları
Btiki bazlı beslenme tarzları, protein, demir, kalsiyum, potasyum gibi birçok mineral ve vitamin ile dolu oluyor. Bu tip gıdalar genelde daha az doymuş yağ ve sodyum içerirken, yüksek lif ve antioksidan içerir. Bu şekilde beslenen vegan ve vejetaryenlerin, obezite, kalp rahatsızlıkları, diyabeti ve kanser gibi sağlık risklerini azalttığı bilinir.
Yapılan araştırmaya göre vejetaryenlerin zengin potasyum gıdaları ile beslenmeleri sebebiyle vejetaryen olmayanlardan daha düşük bir kan basıncına sahip oldukları görüldü. Bunun yanı sıra veganların, et yiyenlere göre diyabeti riskini %78 oranı ile düşürdükleri görüldü.
Ünlü Vegan ve Vejetaryenler :
Natalie Portman, Ellie Goulding, Arianna Grande, Ellen Page, Miley Cyrus, Olivia Wilde, Jenna Dewan Tatum, Kristen Bell, Peter Dinklage, Brad Pitt, Christina Appelgate.
